Edukacja komunikacyjna dzieci i młodzieży

         Wszyscy, zarówno piesi jak i kierujący pojazdami, jesteśmy uczestnikami ruchu drogowego. Jednak ruch drogowy, w którym uczestniczymy, nie jest spontanicznym niekontrolowanym zjawiskiem, obowiązują w nim reguły i zasady, dzięki którym jesteśmy mniej narażeni na niebezpieczeństwa występujące na drodze, przede wszystkim wypadki. Tak więc wszyscy, również i dzieci, powinni znać przepisy obowiązujące na drodze i zawsze ich przestrzegać. Miasteczka rowerowe dają duże możliwości właściwego przygotowania dzieci do bezpiecznego korzystania z dróg. Kartę rowerową powinni otrzymywać uczniowie, którzy ukończyli 10. rok życia.

        Pamiętajmy, że szkolenie rowerzystów jest znakomitą inwestycją, gdyż najmłodsi, poznając przepisy niezbędne do zdania egzaminu na kartę, nie tylko wykorzystują później swoją wiedzę do bezpiecznej jazdy rowerem, ale też stają się bardziej świadomymi pieszymi, a gdy dorosną – mają solidne podstawy do tego, by zdobyć kartę motorowerową czy w końcu prawo jazdy. Młodsze dzieci, nawet te z przedszkola, mogą w miasteczku ruchu drogowego bezpiecznie uczyć się poruszania po drogach w charakterze pieszych, np. prawidłowego przekraczania jezdni.

        Przygotowując dzieci do uzyskania karty rowerowej, musimy pamiętać, że wychowanie komunikacyjne polega nie tylko na „wykuciu” przepisów, ale też na rozumieniu sensu nakazów i zakazów, które one zawierają, pobudzeniu motywacji do stosowania nabytej wiedzy, nauce umiejętności przewidywania niebezpiecznych sytuacji. Bardzo ważnym elementem jest też uświadomienie potrzeby poszanowania innych uczestników ruchu drogowego.

Zagrożenia w ruchu drogowym dzieci i młodzieży

          Wśród ofiar w wieku szkolnym dominują piesi i pasażerowie samochodów osobowych, ale znaczną grupę poszkodowanych stanowią też rowerzyści. Przyczyną wypadków z udziałem dzieci jest w dużej mierze nieodpowiednie zachowanie najmłodszych uczestników ruchu. Dzieci poruszające się po drogach ulegają wypadkom z powodu: nagłego wtargnięcia na jezdnię, wychodzenia spoza pojazdu, przebiegania przez jezdnię w niedozwolonym miejscu. Należy zaznaczyć, że dziecko, które ukończyło 7. rok życia, może już – zgodnie z przepisami prawa – poruszać się po drodze bez opieki starszych.          

           W praktyce często bywa, że dzieci 7-letnie same chodzą do szkoły, niekiedy muszą przejść przez ulicę bez sygnalizacji świetlnej. Dzieci często obarcza się winą za spowodowanie wypadku. Warto jednak pamiętać, że błędy popełniane przez najmłodszych wynikają z etapu rozwoju, na którym się znajdują. Młodsze dzieci:
– nie są w stanie podzielić swojej uwagi, koncentrują się tylko na jednej sprawie, na rozmowie albo zabawie;
– nie rozumieją zagrożeń występujących w ruchu drogowym;
– mimo że znają niektóre zasady ruchu, nie stosują ich na drodze;
– mają duże trudności ze zlokalizowaniem źródła dźwięku, oceny odległości i prędkości.

            Kierujący wśród dzieci to przede wszystkim rowerzyści. Prawie połowa rowerzystów - dzieci biorących udział w wypadkach drogowych nie przestrzegała zasady pierwszeństwa przejazdu. Wynika z tego, że dzieci nie znają tych zasad bądź nie potrafią ich stosować. Wraz z dalszym upowszechnieniem rowerów w Polsce może wzrosnąć liczba poszkodowanych małoletnich rowerzystów.

       Dlatego dużego znaczenia nabierają takie kwestie, jak: budowa miasteczek rowerowych, rozbudowa sieci ścieżek rowerowych oraz przestrzeganie obowiązku wyposażania rowerów w elementy oświetlenia i „odblaski”. Grupą bardzo zagrożoną wypadkami drogowymi jest też młodzież w wieku 15-17 lat. Na ogół są to osoby, które aktywnie uczestniczą w ruchu drogowym. Częściej niż młodsze dzieci poruszają się samodzielnie po drogach, zarówno jako piesi, jak i kierujący rowerami. Wysokie zagrożenie wypadkami wskazuje, że młodzież uczęszczająca do szkół podstawowych powinna być objęta bardziej intensywnymi działaniami edukacyjnymi, związanymi z bezpieczeństwem w ruchu drogowym.